Kiedy zgłosić się do logopedy?

Nikt nie ma wątpliwości, że pierwszymi nauczycielami dziecka są jego rodzice i najbliższe otoczenie. Rozwój mowy dziecka, więc w dużej mierze uwarunkowany jest od środowiska, w którym maluch przebywa.  Na początku dziecko porozumiewa się z dorosłymi za pomocą krzyku. W ten sposób sygnalizuje swoje podstawowe potrzeby, takie jak: głód, pragnienie, odczuwanie zmęczenia, zimna, bólu i dyskomfortu związanego z mokrą pieluszką. Dziecko reaguje też na dotyk, wrażenia słuchowe i wzrokowe. Spokojny i ciepły głos matki lub innych osób, które uśmiechają się przyjaźnie oraz przytulenie maleństwa wpływa korzystnie na jego rozwój. Ważny jest zatem kontakt wzrokowy i mimika twarzy oraz gesty. Warto zwrócić uwagę na to, czy dziecko prawidłowo oddycha, pobiera pokarm  i reaguje na różne bodźce.  Już w szpitalu lekarz i personel medyczny może pomóc w określeniu prawidłowego oddychania, ssania i połykania. Sprawdzany jest także słuch        u dziecka, jednak badanie słuchu po jakimś czasie należy powtórzyć, ponieważ warunkiem opanowania mowy jest dobre słyszenie. Pamiętać trzeba jeszcze       o zadbaniu o higienę uszu i noska.   O ewentualnych nieprawidłowościach anatomicznych rodzice są przeważnie informowani.  W szpitalu także praktykuje się podcięcie zbyt krótkiego wędzidełka podjęzykowego, które może ograniczać ruchomość języka, a tym samym utrudniać umiejętność ssania i połykania, a w późniejszym okresie prawidłowe powstawanie i realizację głosek.  Samodzielnie rodzic może sprawdzić umytym palcem, wkładając go pod język, czy ruchomość języka jest prawidłowa, a nie ograniczona krótkim wędzidełkiem. Również palcem można sprawdzić wysklepienie podniebienia twardego. Wysokie podniebienie tzw. gotyckie utrudnia realizację niektórych głosek.   Aby zapobiec powstaniu nieprawidłowego zgryzu trzeba zadbać o dopasowanie odpowiedniego smoczka do karmienia lub smoczka – uspokajacza, które od wielu już lat są rekomendowane przez logopedów. Wraz z przechodzeniem z pokarmów płynnych do pokarmu stałego rozwija się  u dziecka umiejętność gryzienia, żucia i przełykania jedzenia o stałej konsystencji. Zanim pojawią się pierwsze ząbki, trzeba zadbać o higienę dziąseł, gdyż zapobiegnie to wyrzynaniu się chorych mlecznych zębów. To właśnie na dziąsłach osadza się osad, który może stanowić pożywkę dla bakterii i powodować próchnicę pierwszych zębów, ponieważ dochodzi do przenikania bakterii do zawiązków zębów. Kolejny etap to zadbanie o mycie zębów wraz z dziąsłami odpowiednio przystosowaną do danego wieku szczoteczką i pastą.  Warto wiedzieć! Stymulacja ogólnego rozwoju.  Krzyk dziecka po narodzeniu to pierwszy komunikat.  Krzyk to także ćwiczenie oddechowe.  Prawidłowy rozwój ruchowy wpływa na mowę dziecka. Spokojne mówienie, nazywanie osób, zwierząt (wyrazy dźwiękonaśladowcze), przedmiotów z najbliższego otoczenia dziecka oraz czynności, czytanie wierszy lub opowiadanie bajek.  Obrazy widziane przez okno lub podczas spacerów. Zabawy paluszkowe. Śpiewanie. Obrazki, ilustracje, książeczki, piktogramy, mimika (wyraz twarzy), zabawki.  Instrumenty – zabawki. Kołysanie, głaskanie, przytulanie, łaskotanie.  10)Smaki. 10)Kolory. 11) Kąpiel w pianie, z bąbelkami. 12) Dotykanie różnych faktur (powierzchni) rękami i stopami (np. faktura gładka i szorstka, chodzenie latem po trawie, piasku, w wodzie).  13) Życzliwe i akceptujące podejście wobec dziecka.   Każde dziecko ma swoje indywidualne tempo rozwoju.   Do logopedy należy udać się, gdy dziecko: - nieprawidłowo oddycha (np. zbyt płytko, oddycha ustami zamiast nosem), -  ma trudności z piciem lub jedzeniem (np. występuje nadwrażliwość w obrębie jamy ustnej), - występują trudności z przełykaniem śliny, - przeważnie ma wysunięty język na dolną wargę,  - w przypadku niskiej ruchomości warg i języka,  - nie powtarza sylab lub wyrazów dźwiękonaśladowczych, - nie odpowiada uśmiechem na uśmiech, unika kontaktu wzrokowego,  - nie reaguje na nasze słowa, - nie mówi w pewnych sytuacjach lub w ogóle nie mówi, - mowa dziecka jest niepłynna lub uboga albo niezrozumiała, - nie wymawia wszystkich głosek, które w określonym wieku powinno wymawiać się prawidłowo,  - gdy u dziecka występuje rozszczep podniebienia, wargi i wyrostka zębodołowego.  Justyna Mader - logopeda